Mówmy po polsku! Czasy w języku polskim: teraźniejszość, przeszłość, przyszłość w pigułce!

by Jan Roman
104 views
Polska gramatyka bywa postrzegana jako gąszcz zasad, ale spokojnie! Dziś rozjaśnimy sobie kwestię czasów – kluczowych, by swobodnie opowiadać o tym, co jest, było i będzie. To prostsze, niż myślisz!

 

Co się dzieje TERAZ? Czas teraźniejszy!

Czas teraźniejszy służy do opisywania czynności, które dzieją się w danej chwili, powtarzają się regularnie lub są stałymi faktami. To Twój punkt wyjścia do komunikacji!

  • Jak to działa? Zmieniamy końcówkę czasownika w zależności od osoby.
  • Przykład:
    • Ja czytam (książkę).
    • Ty mówisz (po polsku).
    • Ona je (śniadanie).
    • My pracujemy (zdalnie).

Pamiętaj: to idealny czas, by opowiedzieć o swoich pasjach, planach na dziś czy o tym, co właśnie robisz! 

Co się WYDARZYŁO? Czas przeszły!

Chcesz opowiedzieć o wczorajszym dniu, wspomnieć o wakacjach czy podzielić się doświadczeniami? Czas przeszły to Twój sprzymierzeniec! W języku polskim ma on pewną cechę – odzwierciedla płeć mówiącego.

  • Jak to działa? Czasowniki w czasie przeszłym przyjmują inne końcówki dla mężczyzn i kobiet (i rodzaju nijakiego).
  • Przykład:
    • Ja (mężczyzna) czytałem (książkę).
    • Ja (kobieta) czytałam (książkę).
    • On zrobił (zakupy).
    • Ona poszła (do kina)
    • To działało (kiedyś)

Dzięki temu czasowi możesz swobodnie tworzyć narracje i dzielić się historiami! 

Co się ZDARZY? Czas przyszły!

Planujesz wyjazd, naukę nowej rzeczy, a może marzysz o czymś? Czas przyszły pozwoli Ci opowiedzieć o swoich nadziejach i zamiarach! W języku polskim mamy dwie formy czasu przyszłego: złożoną (z „będę”) i prostą (jednowyrazową).

  • Jak to działa?
    • Forma złożona: będę + bezokolicznik (forma podstawowa czasownika) LUB będę + forma czasownika w czasie przeszłym (często używana, szczególnie w mowie potocznej, ale nie jest standardowa dla przyszłego prostego, tu skupiamy się na bezokoliczniku, żeby nie mieszać).
      • Ja będę czytać (książkę).
      • My będziemy rozmawiać (o planach)
    • Forma prosta: Jeden wyraz, który wskazuje na czynność dokonaną w przyszłości.
      • Ja przeczytam (książkę).
      • Ty zrobisz (to jutro).

Ważna wskazówka: Forma złożona jest bardziej uniwersalna dla planów i czynności niedokonanych. Forma prosta (np. przeczytam) sugeruje, że czynność zostanie zakończona. Na początku możesz skupić się na prostej konstrukcji z „będę”, a potem rozszerzyć swoją wiedzę!

Pamiętaj, że kluczem jest praktyka! Zacznij od prostych zdań, a szybko zauważysz, jak swobodnie posługujesz się tymi podstawowymi czasami. Ćwicz, mów i nie bój się błędów – to naturalna część nauki!